EU spelen als een lege fles. Komt ItalExit na de Corona-schok?

Een commentaar van Rainer Rupp.

Op 27 mei heeft de politieke beweging “Italia Libera” een ontwerpgrondwet voorgelegd aan het Hooggerechtshof van Cassatie, waarin wordt opgeroepen tot een referendum over de terugtrekking van Italië uit de EU. Het wetsontwerp is getiteld “Oproep tot een referendum over de terugtrekking van de staat uit de Europese Unie”.

Na jaren van discussies in het hele land over de voor- en nadelen van een verblijf in de EU, heeft “Italia Libera” met deze stap de basis gelegd voor het Italiaanse volk om eindelijk op een geordende en systematische manier te kunnen discussiëren over de vraag of ze in de EU willen blijven op het gangpad van Brussel en indirect op dat van Berlijn, of dat ze hun economische, politieke en sociaal-politieke soevereiniteit willen terugnemen en het voorbeeld van het Verenigd Koninkrijk willen volgen.

Om historische redenen werd het tijdstip van het verzoek om het “Italia Libera”-referendum goed gekozen, aangezien Italië op 2 juni 1946 in een referendum voor de Republiek en tegen de monarchie had besloten. Daarom is 2 juni sindsdien een nationale feestdag in Italië. Daarnaast is op 3 juni de Corona lockdown opgeheven en kunt u weer ongehinderd door het hele land reizen. Onmiddellijk volgden vele demonstraties, onder andere van de centrumrechtse electorale alliantie van Lega (Salvini), Fratelli d’Italia en Forza Italia (Berlusconi) die de straat op gingen met de slogan “Italië geeft zich niet over”, goed gedragen met mondbeschermers en op een afstand. Hiermee wilden de “ordehandhavers” zich distantiëren van de “onverantwoordelijke demonstranten” van links in de afgelopen weken.

De naam “Italia Libra” heeft ook een lange linkse traditie. Dit was de naam van de eerste antifascistische ondergrondse organisatie in Italië van 1923-1925. Bijna 20 jaar later, in juli 1942, werd de ondergrondse krant “L’Italia Libera” opgericht door de antifascistische Actie Partij. Door verraad werd zijn schuilplaats ontdekt en in november 1943 werd hij aangevallen. De hoofdredacteur Leone Ginzburg werd gearresteerd en later vermoord.

In feite heeft het nieuwe “Italia Libera” met zijn ItalExit-initiatief aangetoond dat het mogelijk is om vooruitgang te boeken door de instellingen te doorlopen, zodat de burgers zelf en niet de corrupte partijpolitici beslissen om al dan niet in de EU te blijven. En voor iedereen die de EU wil verlaten is de timing van het referendum uitstekend, want de EU heeft in Italië een enorm verlies aan populariteit geleden als gevolg van haar koelbloedige weigering om zich solidair te tonen tijdens de pandemie van het coronavirus. De manier waarop Brussel, maar vooral Berlijn, de Italianen op het hoogtepunt van de crisis in de regen heeft gelaten, zal niet zo snel vergeten worden ten zuiden van de Alpen.

Gian Luca Proietti Toppi, een advocaat die betrokken was bij het ItalExit wetsvoorstel, legde (1) de noodzaak uit om de gewone Italianen te bereiken door middel van actie en “hun ogen te openen voor de schadelijke gevolgen van het lidmaatschap van een Unie zonder ziel, die uitsluitend gebaseerd is op financiën. De indiening van de 50.000 handtekeningen die nodig zijn om het parlementaire referendumproces op gang te brengen, zal een breed debat onder de bevolking op gang brengen over de manier waarop men uit de kooi van de EU en de euro kan komen”.

Tegelijkertijd erkende hij dat “de gevolgen van de bevrijding van het oude Europese continent uit de klauwen van de bureaucratische en repressieve bovenbouw in Brussel zeker complexe uitdagingen zullen opleveren bij het beheer ervan. Italia Libera, de eerste Italiaan die zich duidelijk heeft uitgesproken voor het verlaten van de EU, heeft al de nodige handtekeningen verzameld voor het referendum en heeft nu deskundigen en academici belast met het opstellen van een plan om het spaargeld van de Italiaanse burgers te beschermen tegen de (staats-)schuldenlast. Het feit dat de kleine “Italia Libera”-beweging in korte tijd 50.000 handtekeningen heeft weten te verzamelen, geeft aan dat het de bevolking heeft aangegrepen.

Hoewel de advocaat Toppi in zijn toespraak niet vermeldde dat de EU Italië op het hoogtepunt van de coronaviruspandemie in de steek had gelaten, benadrukte hij toch hoe het (Noordse) EU-blok niet alleen Italië, maar het hele EU-Mediterrane gebied, met uitzondering van Frankrijk, financieel uitbuit.

Hoewel er veel positieve aspecten van de EU zijn, met name het vrije verkeer van personen en gecoördineerde inspanningen om de criminaliteit via Europol te bestrijden, zouden deze multilaterale overeenkomsten kunnen bestaan zonder een Europees Parlement en de dominante instellingen die in Brussel en Straatsburg gevestigd zijn. Volgens Toppi hadden de Italianen zich de EU voorgesteld als “een gemeenschap van volkeren en niet van bankiers”. Daarom werd het wetsvoorstel ItalExit bij het Hof van Cassatie ingediend op dezelfde dag dat het nooit eerder geziene herstelfonds van de Europese Unie voor de wederopbouw na de Corona-crisis officieel werd. Dit fonds is alleen opgericht om de wind uit de zeilen te nemen van de verontwaardiging in Italië en andere landen, volgens Toppi, nadat duidelijk was geworden dat het EU-blok in eerste instantie niet geïnteresseerd was in het ondersteunen van de toch al noodlijdende economieën van de zuidelijke landen, die alleen nog maar meer financiële schade hebben opgelopen door de pandemie.

Gezien de wijdverbreide ontevredenheid in de Zuid-Europese landen over de manier waarop de EU, met name Duitsland, haar zogenaamd kosmopolitische, liberale idealen heeft opgegeven om haar eigen belangen in eigen land te dienen, proberen de leiders van de EU nu de schade te beperken. De voorzitter van de Europese Commissie en de rechterhand van Angela Merkel in de vorige Duitse regeringen, Ursula von der Leyen, en de president van de Europese Centrale Bank, Christine Lagarde, die ook een voormalig lid was van de banktrojka die onder andere Griekenland heeft geplunderd, hebben ongekende financiële maatregelen aangekondigd om Europa uit de crisis te leiden.

In tegenstelling tot de vorige crisis beloofden ze deze keer echter echte hulp. De steun werd tijdens de laatste crisis vergiftigd en diende alleen om de grote banken in de noordelijke staten van de EU te redden. Tegelijkertijd werden de staatsstructuren en de hele economie van Griekenland, Spanje, Portugal en, in mindere mate, Italië in de afgelopen tien jaar verwoest door de neoliberale voorwaarden die aan de EU-steun zijn verbonden.

In dit verband noemde Toppi de recente beoordeling van de Italiaanse centrale bankgouverneur dat Italië in 2020 een daling van het bruto binnenlands product (BBP) met 13% verwacht. Daarom benadrukte Toppi dat Italië geen verdere schulden nodig heeft, waardoor het land alleen maar nog meer in de handen van internationale speculanten zou komen te liggen.

Desalniettemin – Toppi ging verder – zouden de Italianen zich goed herinneren wat ECB-president Lagarde op 13 maart van dit jaar had gezegd. Dat was op het moment dat het coronavirus de ziekenhuizen in Italië begon te overweldigen. Op dat moment had mevrouw Lagarde in antwoord op Italiaanse verzoeken om hulp koelbloedig verklaard dat de pandemie uitsluitend een Italiaans probleem was en geen probleem van de EU. Dit was het moment waarop gewone Italianen begonnen met het verwijderen van EU-vlaggen uit het publieke domein en deze te vervangen door Russische en Chinese vlaggen, als dank voor de aanzienlijke hulp die deze twee landen aan Italië hebben gegeven toen het land door Brussel en Berlijn in de steek werd gelaten.

De groeiende ontevredenheid van de Italianen heeft de conservatieve kiezers allang bereikt. De leiders van de conservatieve partijen, met name in Forza Italia, hopen echter op een snelle overeenkomst met de EU met passende financiële steun. Tegelijkertijd eisen hun aanhangers echter steeds meer monetaire en economische soevereiniteit voor het land, naast politieke soevereiniteit, zodat ze op eigen benen kunnen staan, onafhankelijk van de beslissingen in Brussel.

In het algemeen lijkt de Italiaanse ontgoocheling over de EU tijdens de Corona-crisis het debat over de zin of onzin van een verblijf in de Europese Unie en de euro, waarvan men al dacht dat het voorbij was, weer op gang te hebben gebracht.

Dr. Wulf Wagner, die als kunsthistoricus en journalist in Palermo en Berlijn woont, meldde onlangs in een managementverslag van Palermo in de “Preußische Allgemeine Zeitung” (2) dat de Italiaanse boekenmarkt nu een toenemend aantal titels over het onderwerp “nationale soevereiniteit” kent, zoals “Il Primato Nazionale” (of “Terremoto Italexit”). De kunsthistoricus Vittorio Sgarbi, die zich opnieuw met de politiek bemoeit, heeft zich ook uitgesproken voor het referendum van de kleine “Italia Libera”-beweging. Sinds weken nemen ook de onpartijdige “Mascherine Tricolori”, die in eerste instantie het herstel van de soevereiniteit met coronamaskers in de kleuren van de nationale vlag promootte, deel aan de groeiende demonstraties.

Voor de EU zou een “ItalExit” een veel grotere klap zijn dan de brexiet, omdat Italië, in tegenstelling tot Groot-Brittannië, ook een belangrijk lid van het Europees Monetair Stelsel is, terwijl het Verenigd Koninkrijk zijn monetaire soevereiniteit had behouden en zijn pond onafhankelijk kon blijven gebruiken als monetair beleidsinstrument.

Als de EU-politici in Brussel, Berlijn en Parijs de vrij realistische mogelijkheid van een Italexit willen vermijden, zullen ze hun eigen politieke falen en de tekortkomingen van de EU-structuur in de komende jaren moeten erkennen en moeten werken aan een nieuwe gemeenschap die de nationale soevereiniteit en identiteit van de lidstaten respecteert, en dit op basis van wederkerigheid. Daarvoor zou echter een einde moeten komen aan de dominante rol van Duitsland in de EU en, in feite, in de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank. Van de heersende klasse in Duitsland wordt echter niet verwacht dat zij vrijwillig afstand doet van haar privileges in de vorm van economische en politieke voordelen als Europese leider.

De hoop van de heer Toppi op een hervormde EU zonder gewetenloze bankiers, zonder zelfbewuste bureaucraten en zonder onbekwame politici zal daarom slechts een aangename droom blijven. Op de een of andere manier lijkt zelfs de heer Toppi zich hiervan bewust te zijn. Om ervoor te zorgen dat de hervormingen van de EU die hij nastreeft op zijn minst enige kans van slagen hebben, zegt Toppi dat een “belangrijke staat het voortouw zou moeten nemen” in de kring van hervormers, en deze rol lijkt op maat gemaakt voor Italië als stichtend lid van de Europese Gemeenschap. Maar als drastische hervormingen van de EU uitblijven, neemt de kans op een Italexit omgekeerd evenredig toe, waarbij een Italiaanse exit een merkbaar domino-effect heeft in heel Europa.

Bronnen:

1. http://infobrics.org/post/31031/
2. https://paz.de/artikel/maske-auf-maske-ab-corona-ist-nun-auch-in-italien-vorbei-a972.html

+++

Met dank aan de auteur voor het recht om te publiceren.

+++

Foto bron: Petr Svoboda / shutterstock

+++

KenFM streeft naar een breed spectrum aan meningen. Opinieartikelen en gastbijdragen hoeven niet de mening van de redactie te weerspiegelen.

+++

Vind je ons programma leuk? Informatie over verdere ondersteuningsmogelijkheden vindt u hier: https://kenfm.de/support/kenfm-unterstuetzen/

+++

Nu kunt u ons ook ondersteunen met Bitcoins.

BitCoin-adres: 18FpEnH1Dh83GXXGpRNqSoW5TL1z1PZgZK