Home
>
Archiv
>
KenFM International
>
Nederlands
>
Het recht om jezelf te bevrijden

Het recht om jezelf te bevrijden

Veröffentlicht am: 19. November 2019 | Anzahl Kommentare: noch keine

Een opmerking van Dagmar Henn.

Trouwe kijkers van de Tagesschau worden opnieuw op de meest perfide wijze door de ring van de neus geleid wat betreft de Boliviaanse staatsgreep. Zoals altijd, wanneer de federale regering en het federale ministerie van Buitenlandse Zaken vies zijn, worden alle middelen, van de meest subtiele tot de meest grove, gebruikt om de werkelijkheid te verdraaien.

Demonstranten worden gedood ‘in gewelddadige botsingen met de politie‘(1), wat de notie van gelijk geweld aan beide zijden oproept; een absurditeit wanneer de politie en het leger levende munitie gebruiken om de protesten aan te pakken. De “protesten eisen steeds meer slachtoffers“(2), niet de staatsgreep waartegen zij zijn gericht. De afbeeldingen die de bijdragen illustreren zijn zorgvuldig geselecteerd. Ze tonen geen tanks op straat, maar wekken eerder de indruk van arme, hulpeloze politieagenten die te maken hebben met agressieve demonstranten. En rond het centrale woord, dat de gebeurtenissen duidelijk benoemt, wordt een ingenieuze eidans uitgevoerd: “Morales beschuldigt zijn zelfverklaarde opvolger van een staatsgreep.”

Nou, als het eruit ziet als een eend, kwakzalvers als een eend en watjes als een eend, dan is het waarschijnlijk een een eend. De Duden (3) definieert een staatsgreep als “een poging van een kleinere groep [militairen] om de staat omver te werpen”, een nauwkeurige beschrijving van wat er in Bolivia is gebeurd. Maar de Tagesschau laat dit woord niet vallen zonder het onmiddellijk te devalueren – het is alleen Morales die een staatsgreep ‘beschuldigt’. Nadat Morales al in Bolivia het label ‘heerser’ had gekregen toen hij nog in Bolivia was, zou deze formulering suggereren dat dit niet precies is waar het om gaat.

De regeringswoordvoerder Steffen Seibert (4), die het aftreden van het door de staatsgreep gedwongen Moreel een “belangrijke stap naar een vreedzame oplossing” noemde. Zo werd de officiële Duitse houding ten opzichte van dit evenement vastgelegd en het mediapakket volgt slechts gehoorzaam de gegeven aanwijzingen (5). Hoewel een staatsgreep meestal precies het tegenovergestelde is van een ‘vreedzame oplossing’, zoals iedereen weet, hebben Chili in 1973 en Argentinië in 1976 nog enkele herinneringen in hun geheugen. Een staatsgreep door de rechtse militairen is altijd een garantie voor geweld, marteling en moord. Er waren momenten waarop politici van de rechtervleugel van de EU-partijen hun medeleven met de militaire dictatuur in Chili moesten betuigen, en publicaties zoals ZEIT hebben hen scherp bekritiseerd (6) (het artikel uit die tijd moet gelezen worden om te zien hoe diep de Duitse pers sindsdien is gedaald). Vandaag de dag is zelfs het nieuwe Duitsland zo ver in de kolf van de Duitse machtspolitiek verdwenen dat het serieus een pro- en contradebat over de staatsgreep publiceert (7), en de woordvoerder van de Groenen is van mening dat het leger “de juiste beslissing heeft genomen” (8).

De liefde van Duitsland voor de putschisten is niet minder groot dan die van de VS en ook de hebzucht van Duitsland naar de grondstoffen die zo goedkoop mogelijk kunnen worden gewonnen, heeft waarschijnlijk ook niet bijgedragen aan de beëindiging door Morales van een contract met een Duits bedrijf voor lithiumwinning. Thomas Röper heeft hier in Anti-Spiegel (9) uitvoerig op ingespeeld, wat hem ertoe bracht te schrijven over de ‘Greta Putsch’.

De aanhangers van de staatsgreep worden gerekruteerd uit de blanke middenklasse, zoals in Brazilië en, minder succesvol, Venezuela. Hieruit blijkt een van de achilleshielen die alle sociaal-democratische hervormingsregeringen in Latijns-Amerika gemeen hebben. Allemaal, of het nu gaat om Lula en Rousseff in Brazilië, of het nu gaat om Morales of Correa, zijn ze erin geslaagd om de situatie van veel mensen in hun land te verbeteren, zelfs zonder ernstige schade toe te brengen aan het bestaande vastgoedsysteem. Een klein voorbeeld: slechts 13% van de Braziliaanse bevolking had aan het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw een opleiding genoten die gelijkwaardig is aan een diploma van het lager middelbaar onderwijs en slechts 4% had een universitair diploma – in 2018 was 55,6% van de niet-blanke meerderheid (10) in staat om naar school te gaan na de Primeiro Grão, wat een enorme stap voorwaarts is, ook al is het percentage blanke Brazilianen nog steeds beduidend hoger: 78,8%.

Maar het is juist deze vooruitgang die van de blanke middenklasse een gewillige dispositieve massa maken voor de oligarchie en buitenlandse touwtrekkers. Deze blanke middenklasse was gewend om zich servicepersoneel te kunnen veroorloven en om de goed betaalde functies in het bedrijfsleven en de administratie voor hun nakomelingen als het ware te hebben geboekt, ongeacht hun capaciteiten of prestaties. Meer dan tien jaar van expansief onderwijsbeleid hebben echter concurrentie gecreëerd, en deze klasse reageert beestachtig op concurrentie. Dit werd zelfs in Duitsland vastgesteld in het referendum over de zesjarige lagere school in Hamburg (11). In Latijns-Amerika manifesteert deze houding zich nog sterker wanneer degenen die in flatgebouwen met airconditioning wonen, drie auto’s en dienstmeisjes plotseling hun kinderen zien concurreren met de kinderen van degenen die in hutten zonder badkamer wonen en zich in openbare bussen begeven. Wanneer de privileges van de huidskleur in twijfel worden getrokken, komt het bestaande racisme op een breed front en wordt de minachting voor de meerderheid van de bevolking, zwart of inheems, de drijvende kracht van een fascistische menigte. (En het heeft zijn eigen charme wanneer de Groenen, die hier zo graag als spandoeken van antiracisme fungeren, hem zowel in Bolivia als in Oekraïne intiem omarmen).

De ontwikkeling in heel Latijns-Amerika lijkt van een afstand een herhaling van de coupgrens van Guatemala (1954) naar Argentinië (1976) in snel tempo. De sociaal-democratische regeringen, die al jaren min of meer worden getolereerd, zijn allemaal het doelwit en worden samen omvergeworpen; je zou kunnen geloven dat de koloniale macht zich in een proces van versterking bevindt. In werkelijkheid zijn deze acties echter tekenen van zwakte en een reactie op een nieuwe speler op het Latijns-Amerikaanse toneel – China. De Chinezen zijn nu niet alleen de belangrijkste handelspartners (12) voor grote delen van Latijns-Amerika, zij zijn ook de grootste investeerders. Geen wonder dat dit niet alleen het ongenoegen (13) van de Verenigde Staten veroorzaakt (zelfs de concurrenten voor het Boliviaanse lithiumverdrag waren Chinees). Delen van de comprador-elite kunnen in de verleiding komen om zich te heroriënteren. De poging om de teugels in Latijns-Amerika aan te spannen is bedoeld om te voorkomen dat ze volledig uit de hand lopen; er is geen andere verklaring voor het feit dat er zoveel plaatsen tegelijk worden verlicht.

Het drama heeft echter nog niet het eindstadium bereikt, aangezien de meerderheid van de bevolking van de betrokken landen er ook bij betrokken is. In Chili waren in één dag 3,7 miljoen mensen op straat om te protesteren tegen de neoliberale president, die bijna één op de vier inwoners is. In Brazilië heeft Bolsonaro niet de helft van de dictatuur bereikt die hij graag had gezien en is nu in een media-oorlog met de grootste televisiezender Globo (14), die hem eerder aan de macht had helpen brengen. In Bolivia zijn het niet duizenden, maar tien- of honderdduizenden mensen die tegen de staatsgreep blijven protesteren, ondanks arrestaties en tientallen doden (15). De Aymara-militie Ponchos Rojos (16), die tot honderdduizend militair getrainde en vermoedelijk gewapende leden heeft, riep op tot gewapend verzet (17). Zelfs als de putschisten kunnen rekenen op extreem rechtse, blanke milities en ondertussen politie en militaire straffeloosheid kunnen garanderen voor elke daad van geweld (18), zal dit niet genoeg zijn.

In Mexicaanse ballingschap werd Morales ook ondervraagd over de roep van de Poncho’s Rojos (19). “Ik ben verbaasd dat er sprake is van een burgeroorlog, want als de gewapende macht niet opkomt voor de democratie, betekent dit dat het volk gedwongen wordt zich te bewapenen. Dat wilden we niet. Persoonlijk wil ik dat niet, maar als dergelijke groepen opduiken, als we op weg zijn naar een burgeroorlog, is dat in de eerste plaats de schuld van extreem-rechts, en vervolgens van die bevelhebbers die niet opkomen voor de democratie. Natuurlijk, de mensen hebben het recht om zich te bevrijden.”

Dit geldt niet alleen in Bolivia. De branden die op veel plaatsen ontstoken zijn, zouden zich kunnen verenigen tot een vuurzee, aan het eind waarvan er een nieuw Latijns-Amerikaans land is dat eindelijk de oude koloniale boeien heeft afgehaald.

Aanvulling:

Ondertussen heeft de regering van de staatsgreep een speciale eenheid bij het Openbaar Ministerie opgericht om parlementsleden en senatoren te arresteren die ‘ondermijnend’ zijn…. Het valt niet langer te ontkennen dat we het hier over fascisten hebben.

Bronnen: