Een uitzichtpunt van Ulrich Teusch.
In april 2020 werd een even uitgebreid als explosief document van de Britse Labourpartij aan het Sky News kanaal gevoed. Eigenlijk had het (nog steeds) achter slot en grendel moeten blijven. Maar nu, toen het op de publieke opinie aankwam, bevestigde het een vervelend vermoeden dat veel waarnemers van het Britse politieke toneel lang hadden vastgehouden: Jeremy Corbyn, voorzitter van de Labour Party van 2015 tot 2020, werd het slachtoffer van een breed opgezette politieke samenzwering. Invloedrijke krachten binnen de partij, die niet bereid waren te accepteren dat een prominente linkse vertegenwoordiger aan het hoofd van de Arbeid stond dankzij overweldigende ledenstemmen, streefden hardnekkig naar zijn omverwerping. Daarmee accepteerden ze de verkiezingsnederlagen van Labour.
Nadat de linkse Jeremy Corbyn in september 2015 verrassend duidelijk als nieuwe leider was gekozen, leek het erop dat hij de Arbeiderspartij nieuw leven in kon blazen. Er was een geest van optimisme. De partij genoot van een onverwachte en buitengewone toestroom van nieuwe leden. Corbyn begon met ongeveer 200.000 kameraden en eindigde met bijna 600.000, maar hij herpositioneerde de partij ook programmatisch en keerde zich af van het “Thatcherisme met een menselijk gezicht” waaraan de voormalige partijleider Tony Blair zich had gecommitteerd.
Blair was een van Corbyn’s bittere tegenstanders vanaf het begin. Zelfs Blair’s nog talrijke en invloedrijke bewonderaars en aanhangers hebben de verandering van macht en richting nooit geaccepteerd. In plaats van de nieuwe meerderheidssituatie en de wil van de partijbasis te accepteren, lieten de “Blairites” geen middel onbeproefd om de partijleider het leven zuur te maken en hem ten val te brengen. Sommigen deden zelfs zo bot.
De Blairieten aan het werk
Blair’s voormalige “spin doctor” en minister Peter Mandelson, bijvoorbeeld, kondigden 2017 aan:
“Ik werk elke dag op kleine schaal om het einde van Corbyn’s termijn te versnellen. Iets, hoe klein ook – een e-mail, een telefoontje of een vergadering die ik bel – elke dag probeer ik iets te doen om de Arbeiderspartij te redden van zijn leiderschap”.
Deze vijandigheid werd gedeeld door grote delen van het management van de partij en door de leden van het Parlement. In tegenstelling tot Mandelson hebben de meeste tegenstanders van Corbyn echter niet openlijk, maar heimelijk gehandeld. Naar buiten toe veinsde ze een zekere politieke loyaliteit, maar in het geheim zaagden ze met toewijding aan Corbyns stoel.
De samenzweerders sloten zich aan bij anti-Corbyn-organisaties buiten de partij en konden bovendien rekenen op de betrouwbare steun van de Britse mainstream-media, waaronder degenen die zich in principe welwillend tegenover de Labour-partij hebben opgesteld. De links-liberale bewaker, bijvoorbeeld, viel altijd op met zijn onbeschofte Corbyn-botsing.
Thematisch gezien bestrijken de permanente campagnes tegen Corbyn een breed spectrum. Het varieerde van dom tot smerig, met andere woorden: van Corbyn’s eigenzinnige manier van kleden tot de beschuldiging dat de Arbeiderspartij een tastbaar “antisemitismeprobleem” had sinds zijn aantreden. De aanvallen op Corbyn en zijn wapenkameraden waren zo intens en wreed dat iedereen die zijn politieke zintuigen bij elkaar had zich ernstige vragen moest stellen: wat is hier aan de hand? Wie trekt hier aan de touwtjes?
Politieke uitvoering in slow motion
Dus nu het antwoord. In april van dit jaar ontving Sky News een 860 pagina’s tellend intern partijverslag in opdracht van Corbyn’s secretaris-generaal Jennifer Formby (die sinds 2018 in functie is). Het rapport is getiteld “The work of the Labour Party’s Governance and Legal Unit in relation to anti-Semitism, 2014 – 2019” en gaat vooral over de vraag hoe de partij is omgegaan met haar vermeende “antisemitismeprobleem”, dat door de media grotesk wordt opgeblazen.
Het explosieve aspect van dit document is echter niet de bevindingen van Labour’s analyse van beschuldigingen van antisemitisme, maar veeleer de interne partijcommunicatieprocessen, zoals talrijke e-mails of WhatsApp-berichten, die door de auteurs uitvoerig worden gedocumenteerd. Ze laten op een schokkende manier zien hoe de Corbyn-tegenstanders binnen het partijapparaat hun vuile oorlog tegen de voorzitter voeren.
David Hearst en Peter Oborne, twee bekende Britse journalisten van de oude school (d.w.z. van de beroeps- en integriteitsvariant), hebben het lijvige document gelezen en zijn tot een verwoestende conclusie gekomen in een gezamenlijk geschreven artikel. Corbyn, zo schrijven ze, was het slachtoffer van een “zorgvuldig geplande en brutaal uitgevoerde politieke moord”. Een andere mogelijkheid is om te spreken van een politieke executie in slow motion. Het kostte zijn tegenstanders immers vijf jaar om de voorzitter ten val te brengen.
Media als vechthonden
Terugkijkend zal men het moeten vragen: Heeft Corbyn, veracht door het establishment van de rechtse partij, vanaf het begin in een verloren positie gevochten? De krachten die rouwden om de voormalige Labour-leider en premier Tony Blair, hebben de ene na de andere leugen over hem verteld. Zo werd bijvoorbeeld – onterecht – beweerd dat Corbyn ooit een communistische spion of een agent van invloed was, of dat hij banden had met (of sympathieën had voor) terroristen.
Het voortdurende vijandelijke trommelvuur maakte zijn leven en overleven moeilijk of onmogelijk. Een onschatbare hulp voor de Corbyn-tegenstanders waren de Britten, maar ook de buitenlandse mainstream media. Ze ontdoen zich van elke schijn van neutraliteit, kiezen eenzijdig partij, gedragen zich niet als onomkoopbare waakhonden, maar muteren in gemene vechthonden. Nauwelijks een journalist heeft de wilde beschuldigingen over Corbyn aan een feitencontrole onderworpen en feitelijke informatie over hem en zijn politieke zorgen verstrekt.
Deze ongebreidelde, ongecontroleerde mediacampagne werd al vroeg opgemerkt en aan de kaak gesteld. Al in juli 2016 publiceerde de London School of Economics een empirische studie waarin werd aangetoond dat de belangrijkste media van het land verenigd waren in hun verzet tegen Corbyn. In 75 procent van de krantenartikelen vonden de onderzoekers dat zijn opvattingen ofwel verkeerd werden weergegeven ofwel werden onderdrukt. Slechts 11 procent van de artikelen had zijn mening eerlijk gerapporteerd. Wat de toon van de artikelen betreft, werd minder dan 10 procent als “positief” geclassificeerd.
Een tweede onderzoek bracht de media nog scherper voor de rechter. Het werd – eveneens in juli 2016 – gepubliceerd door de Britse “Media Reform Coalition” en Birkbeck/University of London. Deze keer lag de focus niet alleen op de websites van de kranten, maar ook op de verslaggeving van de televisieaanbieders. Het resultaat voor de BBC, die in dit land vaak wordt geprezen als een model van onpartijdigheid en evenwicht, was nog rampzaliger dan dat van de gedrukte media. De anti-Corbyn-trend van de door de overheid gefinancierde BBC was ook sterker dan die van ITV, haar commerciële concurrenten.
De twee studies suggereren dat de eenzijdige verslaglegging en het commentaar een ernstige bedreiging vormen voor de democratische processen. In de daaropvolgende jaren is er niets veranderd. Integendeel, de media zijn dat blijven doen. En nu, wanneer in de vorm van het uitgelekte verslag over de partijinterne machinaties, verontschuldigingen en boetedoening eigenlijk aan de orde van de dag zouden zijn, gaan de meesten van hen ondergronds of doen ze alsof er niets noemenswaardigs is gebeurd – waarbij de algemene fixatie op “de pandemie” natuurlijk heel erg in het voordeel is van de media in hun vlucht uit de verantwoordelijkheid.
Er is nauwelijks een gevestigd Brits mainstream medium dat de onthullingen voldoende heeft gewaardeerd en de essentiële bevindingen op een objectieve manier aan zijn publiek heeft gepresenteerd. Een van de opvallende uitzonderingen is een uitgebreide bijdrage van de liberale Independent.
Corbyn wordt voortdurend aangevallen
Naar de details van het uitgelekte rapport! Tijdens Corbyn’s ambtstermijn slaagden zijn interne partijgenoten erin om belangrijke bastions onder hun controle te houden, vooral in de lagerhuisfactie en het partijhoofdkwartier. Plaatsvervangend partijleider Tom Watson, secretaris-generaal Iain McNicol en veel van hun bondgenoten deden alles wat ze konden om Corbyn’s politieke initiatieven te schaden en hem als persoon schade toe te brengen.
De interne communicatie van de samenzweerders was getint met een moeilijk te verdragen arrogantie en haatdragendheid. Steeds weer werden Corbyn’s strijdmakkers gekleineerd en beledigd. Zijn directeur communicatie en strategie, Seumas Milne, bijvoorbeeld, werd beledigd als “Dracula”, als “kwaadaardig en kwaadaardig”. Corbyn’s voormalige stafchef, Karie Murphy, werd in diskrediet gebracht als “Medusa”, als “gekke vrouw”, als “bitch face cow”, die “een goed dartboard zou maken”. In ten minste één geval schuwden de samenzweerders zelfs niet om een politieke tegenstander de dood te wensen.
Bovenaan de agenda stond natuurlijk de omverwerping van de partijleider. Na het overweldigende lidmaatschapsbesluit in zijn voordeel in 2015 werd Corbyn slechts een jaar later gedwongen zich opnieuw verkiesbaar te stellen. Tot verdriet van zijn tegenstanders bereikte hij opnieuw een overtuigende stemming. Deze duidelijke overwinning was des te opmerkelijker omdat rechtse partijfunctionarissen hadden geprobeerd de stemming te manipuleren door duizenden leden waarvan ze vreesden dat ze op Corbyn zouden stemmen, uit te sluiten.
In 2017 probeerden de “Blairites” Corbyn opnieuw te dwingen om op de partijleiding te stemmen. Ze hoopten zijn plaatsvervanger Tom Watson te boeien als interim-voorzitter. Twee tussentijdse verkiezingen voor het Lagerhuis moesten dienen als hefbomen, een in Copeland, de andere in Stoke-on-Trent Central; er werd verwacht dat ze zouden eindigen in de nederlagen van de Arbeid en de legitimiteit van Corbyn zouden ondermijnen. Maar Labour deed het onverwacht goed – en het plan mislukte.
2017 algemene verkiezingen – de Blairieten in topvorm
De twee tussentijdse verkiezingen werden al snel (in juni 2017) gevolgd door landelijke verkiezingen voor de Tweede Kamer. Nu waren de Corbyn-tegenstanders op hun best. Ze speculeerden op een verpletterende nederlaag voor Labour en deden hun deel om dat te bewerkstelligen. Een verkiezingsramp, zo berekenden ze, zou de beste voorwaarden bieden om de voorzitter weer op de been te brengen – hoewel ze deze keer niets aan het toeval wilden overlaten. Als er nog een stemming over het partijvoorzitterschap zou plaatsvinden, wilden ze de vorige “één lid – één stem” procedure vervangen door een afgevaardigde stemming; op deze manier hoopten ze de kansen van Corbyns of andere linkse kandidaten te verkleinen.
Tijdens de verkiezingscampagne van het Lagerhuis viel het partijhoofdkwartier van de Arbeiderspartij steeds meer uiteen in twee vleugels: een voor Corbyn, de andere tegen hem. Hoewel ze ontdekten dat ze zich hadden vergist in hun voorspellingen en Corbyn’s kansen in de komende verkiezingen goed waren, gingen zijn tegenstanders door met hun verkeerde spel. Toen een stembureau tijdens de huidige verkiezingscampagne aanzienlijke aanwinsten voor de Arbeid voorspelde, merkte een anti-Corbyn-ambtenaar op dat hij zich “behoorlijk ziek” voelde bij het nieuws. Ondertussen bood een collega troost: “Met een beetje geluk”, zei hij, zouden de peilingen al snel aanzienlijk verslechteren. Logischerwijs hebben peilingen die voor Corbyn minder gunstig of slechter waren, euforie onder de topambtenaren teweeggebracht. Het is een omgekeerde wereld!
Corbyn’s verkiezingscampagne werd ronduit gesaboteerd door zijn tegenstanders binnen de partij. Zij hebben zich al massaal bemoeid met de nominatie van de kandidaten uit het kiesdistrict om ervoor te zorgen dat er geen pro-Corbyn-kandidaten mochten meedoen. Ze snijden de campagnevoerders ook af van belangrijke informatie, zoals feedback van de bevolking, zodat de middelen niet effectief en efficiënt kunnen worden gebruikt. De financiële middelen werden meestal verspild in “veilige” kiesdistricten, in plaats van te worden gericht op degenen die op de rand van de afgrond stonden en waar de betreffende Labour-kandidaat dringend behoefte aan steun zou hebben gehad. Vooral Corbyn’s plaatsvervanger en tegenstander Tom Watson kreeg aanzienlijke financiële steun.
In principe leidde Labour twee verschillende verkiezingscampagnes. Dit ging zo ver dat Corbyn-vijandige functionarissen een “secret key seats team” runnen dat gevestigd is in het regionale kantoor van de partij in Londen (Ergon House). Van daaruit werd volgens de Independent “een parallelle algemene verkiezingscampagne gevoerd ter ondersteuning van de rechtse parlementsleden van de partij”. Corbyn en zijn mensen hadden hier geen idee van. Dergelijke machinaties toonden aan dat de “Blairites” niet wilden dat Labour zou winnen, maar dat Labour zou verliezen, of het tenminste zou accepteren.
Ondanks deze buitengewoon sterke tegenwind heeft Corbyn een uitstekend resultaat behaald. De partij overtrof de heersende Tories; er ontbraken slechts ruim tweeduizend stemmen en Corbyn had een door hem geleide regering kunnen vormen. Zijn tegenstanders hadden herhaaldelijk beweerd dat iemand als hij misschien wel lid was van zijn partij, maar dat hij in geen geval onder de aandacht van een groot publiek kon worden gebracht. Deze man kon geen verkiezingen winnen. Nu had hij het tegendeel bewezen. Maar in plaats van blij te zijn met deze gebeurtenis, waren zijn tegenstanders ontsteld, gefrustreerd en boos. Ze zagen het grote succes van Labour als een nederlaag.
Tracey Allen, bijvoorbeeld, de officemanager van de Secretaris-Generaal, Iain McNicol, legde uit dat de verkiezingsuitslag “in tegenstelling tot wat ik in de afgelopen jaren had nagestreefd” was. Het goede resultaat van Labour maakte de rechtse ambtenaren helemaal niet gelukkig – maar journalisten moesten worden behandeld alsof ze dat wel waren. McNicol wordt geciteerd met een zucht: “Het wordt een lange nacht.” Toen de nacht voorbij was, klaagde Tracey Allen opnieuw: “We zullen hier doorheen moeten. De mensen hebben gesproken. Klootzakken.
In dit verband moet worden herinnerd aan het feit dat de samenzweerders voltijdse arbeidsfunctionarissen waren, die royaal werden beloond met lidmaatschapsgeld. Maar ze deden niet wat ze verkozen en betaald werden. Ze handelden tegen hun eigen partij en runden de zaken van hun politieke tegenstanders.
De antisemitismecampagne
De antisemitismecampagne werd echter het hoogtepunt van perfide in de strijd tegen Jeremy Corbyn. Zoals gezegd heeft de Arbeiderspartij onder leiding van Corbyn een enorme toename van het aantal leden geregistreerd. Het kan zijn, het is zelfs waarschijnlijk dat er onder de nieuwe leden enkelen waren die zich bijzonder aangetrokken voelden tot de uitspraken van Corbyn over het Israëlisch-Palestijnse conflict of zelfs een feitelijk antisemitisme verborgen hielden achter termen als “antizionisme” of “kritiek op Israël”.
Het valt niet te ontkennen dat er binnen de PvdA gevallen van antisemitisme zijn geweest (en waarschijnlijk nog steeds zijn). Maar individuele gevallen zijn nog geen structureel probleem. Voor zover er empirische studies over dit onderwerp bestaan, laten ze duidelijk zien dat de Labourpartij en Brits links in het algemeen minder opvallend zijn dan andere politieke krachten als het gaat om racisme of antisemitisme. Zelfs de Commissie binnenlandse zaken van het Lagerhuis had in haar studie van 2016 “Anti-Semitisme in het Verenigd Koninkrijk” over de Labourpartij de volledige duidelijkheid gegeven.
Maar ongeacht de omvang van het probleem, bevestigden veel waarnemers hun vermoeden dat de critici zich niet bezighielden met (vermeend of daadwerkelijk) antisemitisme, maar met de instrumentalisering van deze beschuldiging tegen Corbyn en zijn beleid. En ook hier werden ze misbruikt.
Want niet het volk van Corbyn, maar zijn tegenstanders waren verantwoordelijk voor de interne afhandeling van klachten over antisemitisme door de partij. Maar in plaats van snel en vakkundig te beslissen over de inzendingen, hebben de verantwoordelijke ambtenaar Sam Matthews en zijn medewerkers de procedure vertraagd en vertraagd en hebben ze veel fouten en vergissingen gemaakt. Ze deden dit met opzet. Ze wisten (en wilden) dat dergelijke tekortkomingen uiteindelijk aan Corbyn te wijten zouden zijn. Dit zou op zijn beurt de algemene indruk versterken dat Corbyn en zijn partij de beschuldigingen licht opvatten en zich er niet serieus mee bezighielden. In het BBC-programma “Panorma” bleken de daders zelfs “klokkenluiders” te zijn en legden ze vermeende Corbyn-omissies bloot waarvoor ze eigenlijk verantwoordelijk waren.
De druk op het antisemitisme werd steeds groter – en Corbyn gaf er steeds vaker aan toe. Na verloop van tijd verloor het onderscheid tussen echt antisemitisme en legitieme kritiek op Israël steeds meer contouren (ook al werd de kritiek op Israël door Joodse Arbeiders geuit). Uiteindelijk kwam zelfs Corbyn zelf onder verdenking te staan van antisemitische of racistische wrok.
De media had dit alles op betrouwbare wijze meegespeeld. Het aantal krantenartikelen dat het vaste thema “Arbeid en antisemitisme” tussen 2015 en 2019 heeft opgepakt, loopt in de duizenden. Jamie Stern-Weiner verwijst naar een studie waarin 5.500 artikelen werden geïdentificeerd.
David Graeber daarentegen citeert een media-analyse die zich blijkbaar niet beperkt tot persartikelen, met een aantal van ruim 10.000. De politieke tegenstanders van de Labourpartij, de conservatieve Tories, zijn volledig gespaard gebleven van dergelijke berichtgeving, hoewel er vooral in deze partij tal van antisemitische of racistische connecties hadden kunnen worden gevonden.
De antisemitismecampagne was effectief: toen de opiniepeilers het publiek vroegen wat het percentage van de Labourleden dat klaagde over antisemitisme was, was de gemiddelde schatting 34 procent – meer dan driehonderd keer hoger dan het werkelijke cijfer (0,1 procent).
Corbyn als slachtoffer?
Wat er met Corbyn is gebeurd tijdens zijn vijfjarige ambtstermijn als leider van de Arbeid is geen op zichzelf staand incident. Anderen hebben zeer vergelijkbare ervaringen gehad – denk aan Bernie Sanders op dit moment. Maar de verwijzing naar de kwaadaardige machinaties van zijn innerlijke partijgenoten ontslaat Corbyn niet van de schuld van zijn politieke mislukking. Corbyn was, zoals David Hearst en Peter Oborne schrijven, een man van fouten die fouten maakte. Vooral in de aanloop naar de parlementsverkiezingen van 2019, die werden gedomineerd door brexiete, tactische en strategische fouten, hebben deze zich opgehoopt en hebben ze een beslissende bijdrage geleverd aan de zware nederlaag van Labour.
Maar: in een andere, half normale politieke omgeving, d.w.z. gesteund door een partij die over het algemeen solidair is en vergezeld gaat van een eerlijk mediasysteem, had Corbyn geenszins hoeven te falen. Het kabinet van de minister-president was voor hem in 2017 binnen handbereik. Stel je voor dat zijn innerlijke tegenstanders hem hadden gesteund in plaats van hem te schaden, dan was de grote verkiezingsoverwinning waarschijnlijk zijn ondergang geweest. Alle fouten waarvoor Corbyn verantwoordelijk is, veranderen niets aan het feit dat zijn politieke mislukking uiteindelijk het werk was van zijn onverzoenlijke “partijvrienden”. Corbyn werd hun slachtoffer.
Of was hij nalatig om haar slachtoffer te maken? De volksmond weet al lang dat politiek een vuile zaak is. Het gaat allemaal om macht. Het gaat om macht krijgen en aan de macht blijven. Het werkt niet met geglazuurde handschoenen aan. Zelfs journalisten gebruiken in dit verband vaak extreem drastische taal. Ze melden dat politici omwille van de macht roped partijen vormen, mantel en dolk in achterkamertjes, intriges draaien, afdingen op geld, nepotisme en partijboeken beheren, hun bataljons, out-boat concurrenten verzamelen en met harde handvechten vechten. Veel toppolitici, zo wordt gezegd, nemen een man voor het ruwe spul. Personeelsbeslissingen worden soms genomen in een nacht van lange messen. En sommige van hen hebben achteraf een paar skeletten in hun kast.
Is dit alles over de top? Zijn het gewoon clichés? Is de politieke realiteit niet veel beschaafder? Ik weet niet hoe Jeremy Corbyn deze vragen (achteraf) zou beantwoorden. Zeker is dat hij de samenzwering van zijn innerlijke partijgenoten had kunnen tegenhouden als hij daadkrachtig had gehandeld, met andere woorden: als hij dezelfde methoden had gebruikt als zij.
Dat heeft hij niet gedaan. En ik denk dat hij het met opzet niet heeft gedaan. Zijn politieke idealen zijn niet verenigbaar met dergelijke methoden. De professionele cynici zullen ruimhartig getuigen van Corbyn’s fatsoen en eerlijkheid, maar juist daarom is hij volkomen ongeschikt voor harde politieke zaken – een slechte keuze.
Is dit waar? En als het waar is – waar kan men nog meer politieke hoop aan ontlenen?
+++
Met dank aan de auteur voor het recht om te publiceren.
+++
Dit artikel verscheen voor het eerst op 29.06.2020 in het Online-Magazin multipolar.
+++
Foto bron: Mevrouw Jane Campbell / shutterstock
+++
KenFM streeft naar een breed spectrum aan meningen. Opinieartikelen en gastbijdragen hoeven niet de mening van de redactie te weerspiegelen.
+++
Vind je ons programma leuk? Informatie over verdere ondersteuningsmogelijkheden vindt u hier: https://kenfm.de/support/kenfm-unterstuetzen/
+++
Nu kunt u ons ook ondersteunen met Bitcoins.
BitCoin-adres: 18FpEnH1Dh83GXXGpRNqSoW5TL1z1PZgZK
Kommentare (0)