Home
>
Archiv
>
KenFM International
>
Nederlands
>
Wetenschap en realiteit | Door Rüdiger Rauls

Wetenschap en realiteit | Door Rüdiger Rauls

Veröffentlicht am: 9. Juli 2020 | Anzahl Kommentare: noch keine

Een standpunt van Rüdiger Rauls.

De werkelijkheid leert de wetenschap

Wetenschap creëert niet alleen kennis, maar ook onzekerheid. Nieuwe bevindingen stellen oude zekerheden ter discussie. Maar waar kunnen we nog op vertrouwen? Omdat de wetenschappelijke samenleving de realiteit uit het oog verliest.

In dienst van de belangen

De wetenschap speelt een steeds belangrijkere rol in sociale geschillen. Iedereen die zijn of haar mening wil benadrukken, verwijst ernaar. Aangezien het een reputatie van neutraliteit heeft, wordt het als onverdacht beschouwd. Het is dus een ideale dekmantel waarachter belangen zich kunnen verschuilen.

Dit beeld van neutraliteit kraakt. Steeds vaker baseren maatschappelijke groeperingen hun belangen op wetenschappelijke bevindingen, studies en theorieën als bewijs dat hun eigen opvattingen juist zijn. De maatschappij wordt overspoeld met wetenschappelijke kennis. Het is het nieuwe credo, het credo van de kennismaatschappij. Wat wetenschappelijk is vastgesteld is geloofwaardig en lijkt te moeten worden geloofd.

Aan de andere kant is er een groeiende indruk dat wetenschappelijk onderbouwde uitspraken in de eerste plaats ten dienste staan van de maatschappelijke krachten die de studies laten uitvoeren of financieren. Voor de publicatie van de resultaten is het aan de discretie van de klant, niet aan de discretie van het vinden van de waarheid. De wetenschap lijkt daarom steeds vaker bevooroordeeld en steeds minder neutraal.

Aangezien het in de politieke discussies wordt gebruikt als een middel om de verschillende en tegenstrijdige belangen te versterken, lijkt het zelf steeds meer tegenstrijdig en arbitrair te zijn. De belangenverstrengeling wrijft het af. Het lijkt ook steeds vaker op hen van toepassing te zijn: “Voor het brood dat ik eet, voor het lied dat ik zing.”

Sociale effecten

De indruk groeit dat ook de wetenschap niet meer te vertrouwen is. Zo haalt het geleidelijk het lot in van de politieke en staatsinstellingen, die in de ogen van veel burgers worden beheerst door ondoorzichtige kringen en geheime krachten.

Want de waarheden van vandaag worden morgen al als weerlegd beschouwd. Maar beide waren de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en hun vervaldatum wordt steeds korter. Terecht rijst de vraag: “Wat is goed? Wat is waar? Wie heeft er gelijk? Velen weten niet meer wie ze moeten geloven.

Dit maakt de wetenschap een kwestie van geloof. Maar mensen verwachten duidelijke uitspraken over wat goed en wat fout is, niet de constante heen en weer. Want het ontbreekt hen aan de tijd en de voorwaarden om voor zichzelf een duidelijk beeld te krijgen van de kwesties die ter discussie staan.

Vaak ontbreekt het hen ook aan belangstelling voor de opheldering van dergelijke vragen. Daarom trekken ze zich terug uit het maatschappelijke debat, omdat ze het moe zijn om rechts te zijn en onbegrijpelijk te discussiëren. Het is voor hen niet meer te begrijpen, omdat het geen deel meer uitmaakt van hun wereld.

Realiteit als kompas

In de verwarring van alle meningen, standpunten, beweringen, het geschil tussen de zelfbenoemde en verkondigde deskundigen is één vraag volledig verloren gegaan, de kwestie van de werkelijkheid. Welke van deze stellingen en theorieën in de talkshows, expertgesprekken en paneldiscussies komen overeen met de werkelijkheid? Niemand lijkt deze vraag nog te stellen, het lijkt van geen belang meer te zijn.

De openbare uitwisseling van klappen is slechts een samenraapsel van “fantasieën”. Ze zijn het resultaat van een denkbeeldige werkelijkheid die in de hersenen wordt gesponnen, een beeld van de werkelijkheid, een idee van de werkelijkheid. Maar ze zijn niet de werkelijkheid zelf.

Het zijn allemaal hoofdgeboorten, ontstaan uit wat in de omgeving wordt waargenomen en vervolgens verwerkt in de hersenen. Elk van hen heeft een andere benadering van het vormen van kennis en bewustzijn vanuit deze indrukken. Uiteindelijk wordt uit al deze ingrediënten een oordeel gevormd.

Daarom zijn er zoveel verschillende opvattingen over een en hetzelfde object, ervaring of proces. Omdat ieder mens iets anders neemt dan de werkelijkheid om hem heen, omdat iedereen iets anders ziet en als waar accepteert. En omdat de perceptie van waaruit dan een blik wordt gevormd anders is, zijn de meningen ook zo verschillend.

In deze wirwar van standpunten, het geschil over de waarheid, het dogmatisme en de zelfrepresentatie, de canonade van argumenten, meningen, opvattingen, onfeilbare studies en voorgewende zekerheden, is er in al deze verwarrende verwarring maar één oriëntatie: de werkelijkheid.

Dit betekent niet wat mensen denken dat de werkelijkheid is, maar deze werkelijkheid die onafhankelijk van de meningen van mensen bestaat, buiten hun hoofden, in de wereld daarbuiten. In deze buitenwereld is de aarde altijd al een bol geweest, ook al zijn er duizend bewijzen, bevindingen en theorieën die glashelder hebben bewezen dat het een schijf is. Maar uiteindelijk bleken ze het allemaal mis te hebben.

Een theorie die zichzelf niet bewijst in de werkelijkheid is verkeerd, geen enkele argumentatie helpt. Als de opvattingen tegenstrijdig zijn met wat er buiten de theorie om gebeurt, dan zijn de opvattingen verkeerd. In dit geval is alle verveelde overtuiging nutteloos, omdat de realiteit niet kan worden overgehaald. Het is onomkoopbaar. Zij kan er niet van worden overtuigd, hoe geraffineerd de argumentatie ook is, dat zij anders moet zijn dan zij is.

Als de rijkdom aan kennis, argumenten en theorieën geen duidelijk beeld geeft van de werkelijkheid, dan zijn ze nutteloos, ze vervullen hun doel niet. Want dit bestaat uit het begrijpelijk maken van de werkelijkheid. De theorieën moeten hieraan worden getoetst.

Orde maakt hier deel van uit. Onze kennis bestaat uit een onbeheersbare hoeveelheid bevindingen. Maar dit alleen creëert geen wereldbeeld. Als ze ongeordend naast elkaar liggen, zijn ze vergelijkbaar met de duizenden kleurrijke stenen, die alleen al door hun grote hoeveelheid en kleurigheid geen mozaïek vormen. Pas als ze in een bepaalde volgorde worden samengevoegd, ontstaat er een beeld. Want kennis heeft orde nodig om bewustzijn te worden.

Herkennen van de werkelijkheid

De werkelijkheid is niet altijd gemakkelijk te herkennen, want de werkelijkheid heeft vele kanten. Om de vele kanten van een wereldbeeld te verenigen dat ook met de buitenwereld overeenkomt, heeft de mens een hulpmiddel nodig. Dit instrument is de uitwisseling van meningen, niet te verwarren met een geschil. Dat is slechts een intellectueel klinkend woord voor dogmatisme. De uitwisseling van meningen is gericht op kennis. Het is begrijpen dat centraal staat, niet ijdelheid of zelfexpressie.

De bovengenoemde beperkte perceptie van de mens lijkt slechts op het eerste gezicht een tekortkoming te zijn. Er is geen levend wezen dat een onbeperkte perceptie heeft. Het voordeel van de mens ten opzichte van alle andere levende wezens is dat deze individuele beperking wordt opgeheven door de uitwisseling van meningen.

Daarin worden de verschillende percepties van de wereld samengevoegd tot een steeds vollediger totaalbeeld. Door het uitwisselen en vergelijken van de individuele en verschillende visies ontstaat een beeld van de werkelijkheid dat steeds dichter bij de echte wereld komt. Uitwisseling van meningen in het belang van kennisverwerving is de voorwaarde voor het herkennen van de werkelijkheid en de waarheid die erachter zit.

Realiteit in tijden van crisis

De crises van het afgelopen decennium hebben met name de westerse samenlevingen door elkaar geschud. Cohesie is desintegrerend en kan slechts moeizaam en alleen met een voortdurend beroep op het gevoel van eenheid worden vastgebonden. Elke nieuwe crisis verdiept de oude scheuren en leidt ook tot nieuwe scheuren in het sociale weefsel. Niet alleen nemen de conflicten tussen sociale groepen toe in ernst en aantal, ook de afstand tot de staat neemt toe.

In de economische en financiële crisis van 2008/2009 werd de kritiek op de crisisbeheersing van de overheden geuit door voornamelijk links georiënteerde bevolkingsgroepen. De vluchtelingencrisis van 2015 bracht rechtse of conservatieve sociale kringen tegen de staat, het fundament van de sociale orde tot dan toe. In beide crises was het protest niet alleen tegen de staat zelf. Ook politiek georiënteerde groepen keerden zich met hun opvattingen tegen de anders georiënteerde kant.

Deze politiek bepaalde scheidslijn vervaagde in de daarop volgende crises. In de klimaatbeweging pleitten zowel rechtse als linkse krachten voor een strijd tegen de klimaatverandering. Binnen de klimaatbeweging zelf kon nauwelijks een onderscheid worden gemaakt tussen rechts en links op basis van standpunten.

Hier liep de scheidslijn tussen de houding ten opzichte van de klimaatverandering, tussen de zogenaamde klimaatontkenners en de klimaatalarmisten. Het is waar dat deze twee kampen elkaar af en toe bezetten met de politieke markers “rechts” en “links”. Maar dit was nogal incidenteel en ook toevallig. Want onder de zogenaamde klimaatontkenners waren er ook veel linksen en veel klimaatalarmmeesters, die zich in hun andere politieke opvattingen eerder in het juiste spectrum bevonden.

Nu, in de Corona-crisis, lijken de rechtse en linkse oriëntaties nog sterker te vervlechten. Hier is een gezamenlijke actie tegen de acties van de staat te zien. De staat is de gemeenschappelijke tegenstander. Er is geen sprake meer van een duidelijke linkse of rechtse argumentatie. Het conflict in de Corona-crisis laaide op tussen de staat en de critici van de maatregelen aan de ene kant, maar ook tussen de voor- en tegenstanders van deze maatregelen aan de andere kant.

In beide crises, de coronacrisis en de klimaatcrisis, proberen beide partijen de ander te overtuigen van de juistheid van hun eigen theorieën door een beroep te doen op de wetenschap. Daartoe werden legers van deskundigen met hun wetenschappelijke bevindingen, argumenten en studies opgeroepen om elkaar te weerleggen. Voor de argumentatie van de ene kant heeft de andere kant altijd het juiste tegenargument bij de hand. Men draait in een cirkel van spraak en argumenten.

Er is maar één ding dat in deze benadering buiten beschouwing wordt gelaten: de realiteit. De focus ligt op de eigen opvattingen, niet op de relatie van deze opvattingen met de realiteiten buiten de geest die deze opvattingen doen ontstaan.

Klimaatcrisis en realiteit

Alle argumenten van de respectieve partijen konden de andere partij niet overtuigen. In plaats van het argument af te wegen en te meten aan de realiteit, was de escalatie van het wetenschappelijk bewijs het resultaat. Maar de rijkdom aan standpunten die de discussie bepaalde, verduisterde het zicht op het essentiële: Hoe verhoudt het gepresenteerde zich tot de processen die plaatsvinden en werken buiten de hoofden om in de wereld?

De zogenaamde klimaatalarmmeesters baseerden hun dreigende klimaatinstorting op de bewering dat de CO2 in de atmosfeer leidt tot een gevaarlijke opwarming van de aarde. Zij beschouwen dit zogenaamde broeikaseffect als een wetenschappelijk bewezen theorie die het proces van de opwarming van de aarde verklaart.

Een blik op de feiten leert ons dat de atmosfeer slechts voor 0,04% uit kooldioxide bestaat. Desondanks wordt verondersteld dat dit kleine percentage een dergelijk verwarmingsproces veroorzaakt. Maar de feiten van de werkelijkheid tonen ook aan dat de atmosfeer van de aarde in zijn geschiedenis al veel hogere CO2-concentraties heeft gehad, soms zelfs in het tweecijferige percentagebereik. En het is een feit dat door geen enkele partij wordt betwist dat er in vroegere tijden veel hogere temperaturen op aarde heersten.

Uit deze feiten ontstaat een tegenstrijdigheid van de kassatheorie met de werkelijkheid. Als de aarde vandaag de dag wordt verondersteld zich op te warmen door 0,04% kooldioxide, hoe kan ze dan afkoelen? Als de koeling onder eerdere, veel hogere CO2-concentraties en bovendien veel hogere temperaturen plaatsvond, hoe moet de opwarming dan vandaag de dag bij lagere concentraties en lagere temperaturen plaatsvinden? Volgens deze theorie had de aarde nog meer moeten opwarmen. Maar in werkelijkheid is het afgekoeld.

Dus de theorie in de hoofden van de mensen is in tegenspraak met de realiteit buiten. Er is geen manier om het te beargumenteren. Ruzie heeft op zijn best geleid tot het negeren van de werkelijkheid. De bewering van de eigen opvattingen kreeg voorrang op de claim om de werkelijkheid te erkennen.

Want de aarde is een bol, ook al dacht men dat het een schijf was. En opwarming kan in werkelijkheid niet plaatsvinden, als er onder minder gunstige omstandigheden zelfs koeling heeft plaatsgevonden.

Corona en werkelijkheid

In het Corona-conflict komt de tegenstelling tussen theorie en werkelijkheid anders naar voren. Het loopt niet tussen de standpunten en de wetten van de natuur. Klimaatactivisten hebben de natuurwetenschappen niet betwist. Ze negeerden hen toen ze hun eigen mening niet ondersteunden. Het is anders in het Corona-conflict.

De theorieën van Corona-critici ontkennen dat het virus enig gevaar oplevert. Sommigen stellen zelfs het bestaan ervan in vraag. Zij baseren deze twijfels op een vergelijking van de huidige maatregelen om de ziekte in te dammen met de maatregelen die tijdens de griepepidemie van drie jaar geleden zijn genomen.

Op dat moment waren er alleen al in Duitsland ongeveer 25.000 doden, aanzienlijk meer dan tijdens de huidige corona-epidemie. Het is juist dat er, ondanks het veel grotere aantal slachtoffers, op dat moment geen vergelijkbare beperkingen van het openbare leven en de grondrechten door de staat bestonden.

Natuurlijk kan deze tegenstrijdigheid niet weggenomen worden, want ze bestaat. Het feit dat de staat geen enkele poging heeft gedaan om deze tegenstrijdigheid op te helderen, heeft een versterkend effect gehad. Om deze reden, en omdat het vertrouwen van veel mensen in de staat in de loop van eerdere crises al sterk heeft geleden, voedt het gedrag van de staat in de huidige crisis het wantrouwen.

De redenen hiervoor kunnen niet worden afgewezen. In de ogen van grote delen van de bevolking zijn de crises van het verleden opgelost door maatregelen die de rijken rijker en de armen armer en meer hebben gemaakt. Hierdoor lijkt de staat steeds meer de belangen van de rijken te behartigen. Het wordt gezien als een instelling die niet ten dienste staat van het volk, maar van ondoorzichtige kringen en machten die in het geheim werken.

Dit wantrouwen gaat nu ook ten koste van de maatregelen ter bestrijding van corona. Vanwege het wantrouwen van de staat vermoeden velen dat de genomen maatregelen andere redenen hebben dan die welke zijn gegeven voor de bestrijding van epidemieën en de zorg voor de bevolking. Zij zijn van mening dat het niet gaat om de bescherming van de burgers, maar om de uitbreiding van de controle over het volk. Ze willen het gemakkelijker en beter maken om ze ten dienste te stellen van de kringen waarvan men vermoedt dat ze achter de schermen actief zijn.

Sindsdien vindt de discussie plaats op dit niveau van verdachte achtergronden en uit te voeren plannen. In dit verband moeten theorieën en berekeningen bewijzen dat de epidemie niet zo gevaarlijk is als men zegt, dat ze misschien niet eens bestaat. Sommigen beschouwen het virus zelf zelfs als een uitvinding van de cirkels die op de achtergrond aan de touwtjes trekken.

Ze zien echter over het hoofd dat het virus in alle delen van de wereld wordt bestreden. Er bestaat dus een wereldwijde consensus dat het bestaat en een bedreiging vormt. Het zijn niet alleen de westerse staten die het virus bestrijden en worden gezien als de kern van de krachten die hun speciale belangen willen realiseren door middel van de epidemie.

Met China en Rusland nemen ook die staten deel aan de strijd tegen de pandemie die anders niet naar de pijpen van het Westen zouden dansen. De geheime krachten die verdacht worden van het virus zijn misschien aan het werk in westerse staten, maar ze hebben geen invloed in Rusland en China. Toch vechten zelfs deze staten tegen het virus.

Politieke neveneffecten

Hier ligt de kern van de tegenstrijdigheid in het Corona-discussie. Wat er in de landen van het Westen gebeurt, kan niet meer alleen als interne maatregelen worden beschouwd. De grootste vijand in deze landen is niet de eigen bevolking, die steeds meer wordt gecontroleerd, zoals dergelijke theorieën ons willen doen geloven.

De grootste vijand voor de waarde west is niet binnen maar buiten de landen van de waarde west, in China. Al in maart 2019 heeft de EU het land opgewaardeerd van een economische concurrent tot een strategische tegenstander en systeemrivaal. De vorige economische concurrentie was politiek geworden, een concurrentie tussen systemen.

Deze strijd tegen het politieke systeem in China omvatte alle kwesties die China in diskrediet zouden brengen: de situatie van de Oeigoeren, de conflicten in Hongkong, de bedreiging van de westerse democratieën door de vermeende spionage van Huawei, de invloed van de Chinese media en vertegenwoordigers op de publieke opinie in het Westen(1).

In deze context moet de strijd tegen het virus ook het bewijs worden van de superioriteit van de liberale democratieën in het Westen ten opzichte van het autoritaire systeem van een China dat gekenmerkt wordt door het beleid van een communistische partij. Het virus is niet zomaar een virus. Het is een politiek wapen geworden in de strijd van het Westen tegen China. Maar zonder noodzaak heeft het een “onschuldig” virus omgevormd tot een kwestie van legitimiteit voor een politiek systeem.

En dit schot is een terugslag. Voor China is het sneller dan het Westen gelukt om het virus in te dammen en grotendeels onder controle te krijgen. Dit gebeurde met een enorme opoffering voor de economie, maar ook voor de bevolking. Maar in tegenstelling tot het Westen stond de bevolking van China grotendeels welwillend tegenover de maatregelen en steunde ze.

Eind januari 2020 was minister van Volksgezondheid Jens Spahn er nog steeds van overtuigd “dat het verloop van het coronavirus milder is dan bijvoorbeeld dat van de griep”(2) Maar toen het in dit land heviger woedde dan verwacht, werden de mensen gedwongen om maatregelen te nemen die vergelijkbaar zijn met de maatregelen die de Chinezen hebben genomen. Hoe had men anders aan de Duitse bevolking kunnen uitleggen dat een zogenaamd onrechtvaardige staat zich meer inspant om zijn eigen bevolking te beschermen dan het Westen van de waarden? (3)

Het alternatief was om dezelfde maatregelen te nemen als China of om een marktgerichte weg te volgen zoals de VS, waar de gezondheid van de economie voorrang heeft op het welzijn van de mensen. De cijfers spreken boekdelen over de impact van de twee verschillende benaderingen, de Chinese en de Amerikaanse, bij de bestrijding van de ziekte.

Als we niet achterop wilden raken in de concurrentiestrijd met China, niet alleen op het gebied van economie, wetenschap en technologie, maar ook op het gebied van de volksgezondheid en de legitimiteit van het sociale stelsel, dan konden we deze maatregelen niet omzeilen. Dit is de achtergrond van de tegenstrijdigheid die de regeringen van de waarde die het Westen niet in de publieke belangstelling wilde brengen. Maar het wordt onthuld in de verhulling van de successen van China bij de bestrijding van epidemieën.

Ondanks alle twijfels over het bestaan van het virus en het gevaarlijke karakter ervan, kan een fundamentele tegenstelling tussen deze veronderstellingen en de realiteit onder het kapitalisme niet worden genegeerd: Al deze theorieën over mogelijke stiekeme bedoelingen van de machthebbers zijn in strijd met hun economische belangen. Zij, als eigenaars van de bedrijven of als investeerders, moeten het niet leuk hebben gevonden dat de economie grotendeels verlamd was.

De heersers willen winst maken. Ze willen rente op hun geïnvesteerde kapitaal verdienen. Dat is hun topprioriteit. Want dat is de bron van hun macht, die ze in de samenleving hebben. Maar ze hebben geen behoefte aan een lockdown die hun bedrijven wekenlang zal verlammen, hun winsten zal verpulveren en misschien zelfs hun geïnvesteerde kapitaal uiteindelijk zal vernietigen. Of dit deel uitmaakte van het plan moet worden betwijfeld. Er is een tegenstelling tussen theorie en werkelijkheid.

Bronnen en aantekeningen:

1 siehe dazu: Rüdiger Rauls: Vorteil China

2 https://www.n-tv.de/politik/Spahn-sieht-Deutschland-gut-gewappnet-article21536864.html

3 siehe dazu: Rüdiger Rauls: Keine Feigheit vor dem Virus!

Rüdiger Rauls Buchveröffentlichungen:

Krieg um Syrien Buchbeschreibung
Wie funktioniert Geld? Buchbeschreibung
Kolonie Konzern Krieg – Stationen kapitalistischer Entwicklung Buchbeschreibung
Zukunft Sozialismus oder die Grenzen des Kapitalismus Buchbeschreibung
Die Entwicklung der frühen Gesellschaften-Die Geschichte Afghanistans Buchbeschreibung
Was braucht mein Kind? Buchbeschreibung
Späte Wahrheit (Prosa) Buchbeschreibung